Alles wat je moet weten voor een geslaagde aankoop van rookmelders
Het is al meermaals in het nieuws geweest, maar het kan niet genoeg herhaald worden: rookmelders kunnen levens redden. Niet alleen is het sinds 1 januari 2020 wettelijk verplicht om in elke woning rookmelders te voorzien, het is ook gewoon een goede investering om jezelf en jouw gezin te beschermen tegen de gevaren van brand.
Rookmelders zijn er tegenwoordig in alle geuren en kleuren. Hoe bepaal je dan juist welke rookmelder voor jouw situatie de ideale is? Daar helpen we jou graag mee!
- Wat is een rookmelder en waaraan dient ze te voldoen?
- Waarin verschillen rookmelders van elkaar?
- Ben je verplicht om rookmelders te installeren?
- Hoeveel rookmelders moet je installeren en waar?
- Waar mag je rookmelders niet installeren?
- Hoe installeer je een rookmelder?
- Wat moet je doen als een rookmelder piept?
- Welke rookmelders raden jullie aan?
- Andere beveiliging naast rookmelders
Neem rustig deze vragen even door, en zo ben je volledig geïnformeerd om de ideale rookmelder op de ideale plek te installeren!
Wat is een rookmelder en waaraan dient hij te voldoen?
Rookmelders kennen al een lange geschiedenis. Wist je dat de eerste brandmelder van 1890 dateert en door Thomas Edison uitgevonden werd? Sindsdien zijn er uiteraard (en gelukkig maar) heel wat ontwikkelingen gebeurd om te geraken tot de rookmelder zoals wij die kennen.
Tegenwoordig zijn de meeste rookmelders voorzien van een batterij. Ze werken dus op zichzelf, zonder nood aan aansluiting op elektriciteit. Daarom worden rookmelders op batterij autonome rookmelders genoemd.
Er zijn momenteel nog twee types autonome rookmelders in omloop:
- Rookmelders met ionisch werkingsprincipe
- Rookmelders met optisch werkingsprincipe
Het zou kunnen dat je her en der nog rookmelders met een ionisch werkingsprincipe tegenkomt. Dat zijn rookmelders die werken op basis van heel licht radioactieve deeltjes. Ze mogen sinds een tiental jaar niet meer verkocht worden, omdat ze erg lastig zijn om als afval te verwerken. Ze worden dus uitgefaseerd, en zijn niet meer verkrijgbaar.
Rookmelders zijn tegenwoordig allemaal van het optische werkingsprincipe, ook wel foto-elektrisch genoemd. Zij hebben een centrale meldkamer, waarin een infraroodstraal weerkaatst wordt op een of meerdere spiegeltjes, en zo teruggekaatst wordt naar een ontvanger. Als deze straal onderbroken wordt, dan zal ze niet meer tot bij de ontvangende sensor geraken. Dat is wat een rookmelder in alarm doet gaan.
Rookmelders die in België verkocht worden, moeten altijd aan de Belgische norm NBN EN 14604 voldoen en CE-keuring hebben. Zoals alle rookmelders die je op brandbeveiligingshop terugvindt!
Waarin kunnen rookmelders van elkaar verschillen?
Rookmelders die je nu nieuw koopt zijn dus altijd optisch. Maar dat betekent niet dat er geen verschillen tussen rookmelders onderling kunnen zitten, integendeel! Autonome rookmelders kunnen in diverse aspecten van elkaar verschillen:
- Het type batterij (en bijgevolg de levensduur van de batterij). De goedkoopste melders hebben een 9V-batterij die je jaarlijks dient te vervangen. Duurdere melders hebben ingebouwde lithium-batterijen die 10 jaar meegaan, zijnde de hele levensduur van de melder.
- Of ze al dan niet voorzien zijn van een extra hittesensor of een andere technologie. Sommige iets duurdere melders nemen ook temperatuurverschillen mee in overweging om al dan niet in alarm te gaan. Zo vermijd je valse alarmen.
- Of ze al dan niet draadloos koppelbaar zijn onderling. Draadloos koppelbare melders geven aan elkaar een signaal door als er eentje gevaar detecteert. Als een melder afgaat, dan gaan dus alle gekoppelde melders in alarm.
- Of ze al dan niet verbonden kunnen worden met een Wifi-netwerk en een smartphone app. Zo kan je meldingen op je smartphone ontvangen als een melder in alarm gaat.
Welke melders het meest geschikt zijn voor jouw situatie, is in de eerste plaats een inschatting die je zelf dient te maken. Je kan daarbij rekening houden met:
- Jouw budget: er bestaan al rookmelders voor minder dan €10. Maar dan koop je natuurlijk maar een basismodel waarbij je de batterij regelmatig zal moeten vervangen.
- De grootte van het gebouw dat je wil beveiligen: bij grote oppervlaktes kan het interessant zijn om met draadloos koppelbare melders te werken. Zo ben je zeker dat je een eventueel alarm in de zolder ook zal horen als je in de living zit.
- Het risico op valse alarmen: als je in situaties zit waar er wel eens risico kan zijn opeen vals alarm (omdat er bijvoorbeeld waterdamp of kleine stofdeeltjes in de buurt zijn), dan kan een melder met extra hittesensor handig zijn.
De veruit meest verkochte melders zijn rookmelders met 10-jarige lithium batterij en ingebouwde hittesensor. Hun prijs-kwaliteitverhouding is de meest interessante. Ook het draadloos koppelbare model hiervan is veelgevraagd.
Ben je verplicht rookmelders te installeren?
Rookmelders installeren is áltijd een goed idee, zelfs al is er geen verplichting. Soms ben je ook echter wettelijk vereist om er te voorzien.
Privé-situaties kunnen we opdelen per gewest:
- In Vlaanderen is iedereen verplicht om sinds 1 januari 2020 voldoende rookmelders te voorzien in zijn woning. Het doet er niet toe of je die woning bezit dan wel verhuurt. De eigenaar heeft de verplichting om minstens 1 melder per bouwlaag/verdieping te voorzien. Er zijn geen technische vereisten. Een rookmelder met 10-jarige batterij is echter wel aan te raden.
- In Brussel is het verplicht om rookmelders te voorzien bij verhuur. Je dient een melder te voorzien per slaapkamer en in elke ruimte tussen slaapkamer en uitgang. De melder moet een ingebouwde batterij hebben die minstens 5 jaar meegaat.
- In Wallonië is nu reeds iedereen verplicht om rookmelders te voorzien. Net als in Vlaanderen is het irrelevant of je huurt of bezit. Voor bouwlagen kleiner dan 80m² dien je 1 melder te voorzien, voor grotere bouwlagen 2. De melder met een ingebouwde batterij hebben die minstens 5 jaar meegaat.
Openbare situaties (gemeenschappelijke delen van appartementsgebouwen, kantoren, winkels, horeca...) vallen onder een of meerdere aparte wetgevingen.
- Studentenkamers moeten altijd verplicht een aparte rookmelder in de kamer zelf hebben. De melder dient een ingebouwde batterij te hebben die 10 jaar meegaat. Voor grotere studentenhuizen kan een brandcentrale verplicht gesteld worden. Dit wordt per stad/gemeente geregeld in het lokaal politiereglement.
- B&B's, kleine hotels en vakantieverhuur: indien je minder dan 6 verhuureenheden en minder dan 13 slaapplaatsen aanbiedt, dien je verplicht in elke ruimte een rookmelder te installeren met ingebouwde batterij die 10 jaar meegaat. Grotere logies moeten doorgaans brandcentrales voorzien. Dit wordt geregeld via het meest recente Logiesdecreet in het respectievelijke gewest.
- Gemeenschappelijke delen van appartementsgebouwen: standaard is er geen verplichting voor gemeenschappelijke delen van appartementsgebouwen. Bij nieuwbouw wordt hier, afhankelijk van de grootte van het gebouw, wel vaak van afgeweken. Doorgaans wordt dan ineens een brandcentrale gevraagd. De regelgeving hieromtrent wordt per stad/gemeente bepaald en kan je terugvinden in het lokaal politiereglement.
- Andere openbare ruimtes (kantoor, winkel...) zijn standaard eveneens niet verplicht om rookmelders te voorzien. Maar ook hier heeft het lokaal politiereglement, en soms ook een audit door de brandweer, het laatste woord, en wordt er meestal wel iets van brandmelding vereist.
Niet zeker? Contacteer dan de preventiedienst van jouw lokale brandweerzone. Zij kunnen jou uitsluitsel geven.
Hoeveel rookmelders moet je installeren, en waar?
Als er wettelijke bepalingen van toepassing zijn voor jouw situatie, dan dien je die te volgen. Doorgaans moet je dan, zoals eerder beschreven, minstens 1 melder per verdieping te voorzien.
Als er geen wettelijke bepalingen zijn voor jou situatie, dan mag je zo veel rookmelders installeren als je zelf wil. Handig!
Maar 1 melder per verdieping, dat is in veel gevallen toch wat magertjes. Het staat jou uiteraard vrij om méér rookmelders te installeren dan wettelijk verplicht is. En dat raden we zeker ook aan! Je kan hier uiteindelijk zo ver in gaan als je zelf wil. We hanteren zelf volgende volgorde van belangrijkste plaatsen om melders te installeren:
- Prioriteit 1: installeer altijd minstens 1 rookmelder per verdieping (meestal is dat ook wettelijk verplicht). Plaats die melder bij voorkeur in de hal. Dat is namelijk jouw belangrijkste vluchtweg. Zolang die vrij is van brand, kan je nog wegvluchten.
- Prioriteit 2: Voorzie in elke slaapkamer een rookmelder. Als je slaapt, is je reuk uitgeschakeld. Des te belangrijker dus om snel gewaarschuwd te worden!
- Prioriteit 3: Installeer rookmelders op andere plaatsen met verhoogd brandrisico, zoals bergingen met was- of droogmachines, of lokalen met andere (grotere) elektrische toestellen, zoals de living.
- Prioriteit 4: Voorzie in elke andere daarvoor geschikte ruimte een rookmelder. Zo ben je optimaal beschermd!
In grotere ruimtes kan het interessant zijn om meerdere rookmelders te installeren om je optimaal te beveiligen. Een rookmelder beschermt optimaal in een straal van ongeveer 7,5 meter. Hang dus in langgerekte ruimtes om de 15 meter een melder.
Waar mag je rookmelders niet installeren
Hoewel de regel "hoe meer, hoe beter" zeker van toepassing is op rookmelders, zijn er toch enkele plaatsen waar je ze beter niet installeert. Dat heeft te maken met het feit dat er een te groot risico is op valse alarmen en defecten, door bijvoorbeeld fijn stof of waterdamp. Dat geldt onder andere voor:
- Keukens: plaats rookmelders niet in de buurt van kookplaten, waar kokend water te veel waterdamp kan afgeven.
- Badkamers: ook de douche kan wel wat waterdamp afgeven, dus vermijd je ook hier beter rookmelders.
- Garages: uitlaatgassen van auto's kunnen onterecht een rookmelder laten afgaan.
- Stoffige en vochtige ruimtes: onafgewerkte kelders en zolders zijn vaak ongeschikt voor rookmelders, omdat stof of insecten de sensor kunnen blokkeren.
Wat installeer je dan wel in zo'n situaties? Hittemelders zijn hiervoor een goed alternatief! Ze detecteren alleen temperatuurverschillen. Dat is minder efficiënt dan een rookmelder, maar alleszins een heel stuk beter dan niets installeren.
Hoe installeer je een rookmelder?
Heb je de juiste (en voldoende) rookmelders aangeschaft? Goede keuze! Tijd voor de installatie. Hoe doe je dat juist?
Rookmelders bestaan altijd uit een bodemplaat en de melder zelf. Ze worden standaard altijd geleverd met een pluggen en schroefjes. De standaard installatiemethode bestaat er dus in om twee gaatjes in het plafond te boren, en de bodemplaat vast te boren. Vervolgens kan je de rookmelder op de bodemplaat vastdraaien.
Gelukkig bestaat er ook een eenvoudig alternatief in de vorm van magnetische montagesets. Zo'n set bestaat uit twee plaatjes die voorzien zijn van stevige dubbelzijdige tape. Het ene plaatje kleef je op het plafond, het andere op de bodemplaat van de rookmelder. Zo blijft de rookmelder dankzij de twee magnetische plaatjes aan het plafond hangen. Handig!
Er zijn ook nog enkele richtlijnen omtrent de plaats in een ruimte waar je juist een rookmelder hangt (of net niet):
- Plaats rookmelders altijd aan het plafond. Rook stijgt, dus je wordt het snelst gewaarschuwd als de melder aan het plafond hangt. Vermijd om rookmelders op de muur te hangen (en al zeker niet op een kast laten liggen).
- Vermijd plekken met veel tocht of vlak bij een raam. Dat kan de rook namelijk lokaal verdringen en vermijden dat de melder alarm geeft.
- Als je een melder in een puntdak moet plaatsen, doe dat dan 30cm onder de nok van het dak. Dode lucht in de nok kan namelijk verhinderen dat rook meteen helemaal tot bovenin het dak stijgt.
Wat moet je doen als een rookmelder piept?
Een goed geïnstalleerde rookmelder geeft je een broodnodige extra veiligheid. Een rookmelder die begint te piepen is bijgevolg dan ook iets waar je niet licht over heen mag gaan!
Begint een rookmelder lawaai te maken? Maak dan eerst een onderscheid tussen de twee soorten alarmen:
- Korte biepjes met een interval van enkele tientallen seconden
- Aaneengeschakelde lange biepjes of continu alarm
In het geval van korte piepjes is er niet meteen reden tot paniek. De melder geeft hiermee aan dat er een technisch probleem is. Doorgaans heeft dat te maken met de batterij die aan het einde van zijn levensduur is. De oplossing bestaat er dus in de batterij te vervangen. Lost dat niets op, of is de batterij überhaupt niet vervangbaar? Dan is er een ander technisch probleem. Vervang de melder of breng hem binnen voor garantie.
Bij een continu alarm moet je meteen op onderzoek gaan. Een melder gaat nooit zonder reden af. Ga na of er rook in de buurt van een piepende melder is. Is dat niet het geval? Mogelijk gaat het om een vals alarm, geïnitieerd door waterdamp of stof. Schakel het alarm uit door op de testknop te drukken, en ga met de stofzuiger over de meldkamer om eventueel vastzittend stof of insectjes uit de meldkamer te krijgen. Als dat geen oplossing biedt, vervang dan de melder of breng hem binnen voor garantie.
Welke rookmelders raden jullie aan?
Er zijn tegenwoordig een hele rits modellen en opties aan rookmelders. Je zou dus niet de eerste en niet de laatste zijn die door het bos de bomen niet meer kan zien! Daarom hebben we hieronder onze meest populaire modellen opgelijst.
Er zijn tegenwoordig een hele rist modellen en opties aan rookmelders. Je zou dus niet de eerste en niet de laatste zijn die door het bos de bomen niet meer kan zien!
1. Rookmelders met 10-jarige batterij
De verstandigste keuze is een toestel met 10-jarige batterij. Die bevestig je aan het plafond en daarvan hoef je nooit de batterijen van te vervangen (na 10 jaar dien je sowieso elke rookmelder integraal te vervangen).
Onze keuze: Fire Angel Thermoptek rookmelder met 10 jarige batterij
Budgetkeuze: Elro compact rookmelder met 10-jarige batterij
2. Draadloos koppelbare rookmelders met 10-jarige batterij
Onze keuze: Fire Angel Wi-safe Thermoptek draadloos koppelbare rookmelder
- Waarom kiezen we voor dit model?
- Rookmelder met ingebouwde hittesensor om valse alarmen te reduceren
- 10 jaar garantie op de melder en 5 jaar op de batterijen
- Eenvoudig te koppelen, ook met CO-melders en hittemelders binnen het Wi-safe gamma.
- Tot 256 melders te verbinden met elkaar
- Voordeelpakket?
Je vindt een voordeelpakket met deze rookmelder inclusief magnetische sets op onze promopagina.
Budgetkeuze: Elro Connects rookmelders draadloos koppelbaar duo pack
3. Design rookmelders
Onze keuze: Elro ultra dunne rookmelder met 10-jarige batterij
- Waarom kiezen we voor dit model?
- Dunste rookmelder ter wereld
- Winnaar van meerdere design-awards
- Voldoet aan alle normen én 10-jarige batterij
Zo, met deze richtlijnen zou je in staat moeten zijn om de optimale keuze te maken wat betreft het type en aantal rookmelders voor jouw situatie. Toch nog vragen? Contacteer onze experts dan via ons formulier.
Andere beveiliging naast rookmelders
Rookmelders zijn een cruciale beveiliging voor elk gebouw. Er zijn echter nog andere erg interessante stappen die je kan ondernemen om je woning of gebouw én zijn inwoners optimaal te beveiligen:
- Voorzie ook een of meerdere CO-melders, die je bij voorkeur in de buurt van de CV-ketel of andere verwarmingsbronnen installeert. Een rookmelder detecteert geen CO!
- De keuken is een notoir brandgevoelige ruimte. Plaats er niet alleen een rookmelder (of hittemelder), maar voorzie ook een branddeken en een kleine keukenbrandblusser om beginnende brandjes vlot de baas te kunnen.
- Bedrijven en andere openbaar toegankelijke ruimtes moeten wettelijk ook brandblussers voorzien. Ook voor privé-situaties zijn brandblussers lang geen overbodige luxe. Meer daarover vind je in onze uitgebreide gids voor brandblussers!
Maak hieronder je keuze uit onze favorieten!
